Polska strategia wodorowa | Allen & Overy LLP

2 listopada 2021 r. Rada Ministrów zatwierdziła polską strategię wodorową do 2030 r. z perspektywą do 2040 r. (Strategia). Strategia określa główne cele i ponad 40 działań na rzecz rozwoju niskoemisyjnej gospodarki wodorowej w Polsce z naciskiem na wykorzystanie wodoru w sektorach energetycznym, transportowym i przemysłowym. Obejmuje każdy element łańcucha wartości gospodarki wodorowej: produkcję, dystrybucję, konwersję, magazynowanie i użytkowanie wodoru, a także niezbędne zmiany w prawie i finansach. Przedstawione w strategii rozwiązania są wynikiem kompleksowej analizy polityk wodorowych oferowanych w innych krajach i mają na celu wykorzystanie polskich możliwości technologicznych, naukowo-badawczych do rozwoju nowoczesnych technologii wodorowych i tworzenia polskiej gospodarki wodorowej. Technologie wodorowe są nie tylko istotnym elementem europejskiego Zielonego Ładu, jakim jest osiągnięcie neutralności klimatycznej, ale są również kluczowym czynnikiem utrzymania konkurencyjności polskiej gospodarki. Publikacja strategii wskazuje, że Polska aktywnie uczestniczy w debacie na temat przyszłości rynku wodoru w Unii Europejskiej.

1. Aktualny stan

Obecnie, z produkcją około 1,3 mln ton, Polska jest trzecim co do wielkości producentem wodoru na świecie. Nie jest to jednak wodór niskowęglowy, ponieważ jest w większości produkowany przez rafinerie i laboratoria chemiczne oraz nie wykorzystuje procesu elektrolizy wody. Poza niektórymi prototypowymi elektrolizerami zbudowanymi w ramach programów badawczo-rozwojowych, w Polsce nie ma funkcjonujących instalacji do produkcji zielonego wodoru.

W tym momencie stan łańcucha wartości gospodarki wodorowej jest niewystarczający/nie do zaakceptowania, a istniejące rozwiązania, które mogą stanowić część przyszłego łańcucha wartości gospodarki wodorowej, są na różnym (często niewystarczającym) poziomie gotowości technologicznej. Jednak nowe otoczenie regulacyjne i zachęty, w tym finansowe, sprawiają, że Polska jest bardzo atrakcyjnym rynkiem dla inwestycji w produkcję i wykorzystanie wodoru.

2. Cele

Strategia określa sześć głównych celów polskiej gospodarki wodorowej:

(a) Wdrażanie technologii wodorowych w energetyce i ciepłownictwie

Zastosowanie niskoemisyjnych technologii wodorowych w energetyce i ciepłownictwie ogranicza emisję dwutlenku węgla oraz dywersyfikuje strukturę wytwarzania energii i ciepła poprzez zmniejszenie zużycia paliw kopalnych, a także poprawę bezpieczeństwa energetycznego kraju. Zgodnie ze strategią:

(1) W ciągu najbliższych pięciu lat nacisk zostanie położony na wsparcie badań i rozwoju układów kogeneracyjnych i wielogeneracyjnych, tak aby do 2025 r. polskie technologie mogły zostać wykorzystane do wdrożenia systemów P2G (power to gas) o energochłonności co najmniej 1 MW.

(2) Do 2030 r. systemy kogeneracji i wielokrotne wytwarzanie energii powinny być instalowane w budynkach mieszkalnych, budynkach biurowych i obiektach użyteczności publicznej. Rok 2030 ma również oznaczać początek wykorzystania wodoru jako magazynu energii ze źródeł odnawialnych.

(B) Wykorzystanie wodoru jako paliwa alternatywnego w transporcie

Zastąpienie paliw konwencjonalnych wodorem w transporcie publicznym, drogowym, kolejowym i morskim, a także w transporcie lotniczym jest niezbędne do osiągnięcia celu, jakim jest transport niskoemisyjny. Wśród działań zaplanowanych w strategii jest produkcja i użytkowanie 100, a nawet 250 autobusów napędzanych wodorem do 2025 roku, a następnie wykorzystanie nawet 1000 autobusów do 2030 roku, utworzenie co najmniej 32 stacji paliw wodorowych, rozwój technologii wodorowej. -pociągi i statki z napędem oraz produkcję paliw przemysłowych.

(c) Wspieranie dekarbonizacji przemysłu

Stosowanie niskoemisyjnego wodoru zmniejsza emisje gazów cieplarnianych w tych sektorach gospodarki, które są trudne do zelektryfikowania i tym samym stanowią przeszkodę w osiągnięciu neutralności klimatycznej. W celu promowania dekarbonizacji przemysłu wspierane będą działania mające na celu pozyskiwanie i wykorzystanie niskoemisyjnego wodoru w procesach produkcji petrochemicznej, chemicznej i nawozowej, a także budowę co najmniej pięciu dolin wodorowych w Polsce, które będą centrami doskonałości w wdrożenie gospodarki wodorowej.

(d) Produkcja wodoru w nowych systemach

Aby osiągnąć neutralność klimatyczną, produkcja wodoru musi opierać się na źródłach niskoemisyjnych lub zeroemisyjnych. Z tego powodu planowane w strategii działania obejmują badania i rozwój niskoemisyjnych technologii produkcji wodoru oraz uruchomienie instalacji do produkcji wodoru ze źródeł niskoemisyjnych o mocy minimum 50 MW, takich jak elektroliza wody i biometan. reforma pary. Do 2030 r. systemy te mają osiągnąć 2 gigawaty.

(e) Wydajny i bezpieczny transport, dystrybucja i przechowywanie wodoru

Dla rozwoju gospodarki wodorowej niezbędne jest wdrożenie wydajnego i bezpiecznego transportu, właściwej dystrybucji i magazynowania wodoru. Dlatego strategia zakłada rozwój sieci przesyłowej i dystrybucyjnej energii, w tym adaptację istniejącej infrastruktury gazowej, a także przygotowanie planów nowego obiektu, w tym tzw. autostrady wodorowej (rurociąg północ-południe). . Ponadto nacisk kładziony jest na badania i rozwój lekkich zbiorników do dystrybucji wodoru i wykorzystania kawern solnych do przechowywania wodoru.

(f) Stworzenie stabilnego otoczenia regulacyjnego

Wreszcie, gospodarka wodorowa nie może się rozwijać bez sprzyjającego otoczenia regulacyjnego. Stworzenie ram regulacyjnych dla wodoru jako paliwa alternatywnego w transporcie, a następnie innych regulacji stanowiących podstawę prawną funkcjonowania rynku wodoru w Polsce, pozostaje fundamentalnym elementem budowania przyjaznego dla biznesu otoczenia regulacyjnego. Kilka ustaw ma zostać zmienionych w 2022 i 2023 r., aby zachęcić do dalszego rozwoju gospodarki wodorowej.

3. Środki nielegislacyjne

14 października 2021 r. przedstawiciele administracji rządowej, biznesu, nauki i organizacji pozarządowych podpisali sektorowe porozumienie w sprawie stworzenia w Polsce gospodarki wodorowej. Sygnatariusze zobowiązali się do podjęcia pewnych długoterminowych działań na rzecz rozwoju nowego sektora, w tym aktualizacji programów edukacyjnych w celu stworzenia wyspecjalizowanej siły roboczej, a także opracowania opłacalnych modeli produkcji, przechowywania i dostarczania niskoemisyjnego, odnawialnego wodoru. .

W strategii uwzględniono także szereg działań pozalegislacyjnych, które ma podjąć polski rząd, takich jak utworzenie Centrum Technologii Wodorowych, specjalnej jednostki zajmującej się m.in. koordynacją projektów badawczo-rozwojowych, inicjowaniem nowych projekty oraz świadczenie usług doradczych i edukacyjnych w zakresie wodoru. Strategia opisuje także tworzenie polskiego ekosystemu innowacji dolin wodorowych, szkolenie wykwalifikowanej kadry, współpracę międzynarodową, pracę edukacyjną oraz kampanie społeczne mające na celu promocję wykorzystania wodoru.

4. Finansowanie

Aby zapewnić rozwój polskiej gospodarki wodorowej, strategia przewiduje zapewnienie odpowiednich programów finansowania dostępnych dla przedsiębiorców, a także tworzenie jednostek naukowych i podmiotów publicznych. Strategia wymienia kilka programów i metod finansowania, zarówno na poziomie europejskim, jak i krajowym, w tym IPCEI (Important Projects of Common European Concern), CEF (Connecting Energy Facility for Europe), Equitable Transition Mechanism, finansowanie z National Conservation Administration i Water Fund (programy „Nowa Energia”, „Zielony Transport Publiczny” i „Uwodornianie Gospodarki”) oraz z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (m.in. wsparcie Programu Technologie Wodorowe).