Figlarny miś. Niełatwy bohater polsko-rosyjskiego dialogu

Istnieje kilka synonimów, od których pochodzi termin występek. Harpagon Moliera, synonim „skąpca”, jest najbardziej znany. Ale tytuł „Bułharyn” (Bułgarzy) przyniósł mu również zaszczyt.

Gdzie go nie było, któż nie wiedział! Tadeusz Bułharyn (1789-1859) Wykształcony w Petersburskim Korpusie Kadetów iw Wilnie, służył u przyszłego Wielkiego Księcia Konstantego, ale także u generała Józefa Chopeckiego, znał Adama Mickiewicza i Aleksandra Puszkina, pił z masonami wileńskimi i moskiewskimi dekabrystami, i użył muszki do wypolerowania pierścienia, co jest oznaką szczególnej wdzięczności dla Jego Cesarskiej Mości Mikołaja I. Kancelaria Jego Królewskiej Mości, czyli słynna rosyjska tajna policja.

Kto to był? Pisząc o swoich przodkach, twierdził niekiedy, że nazwisko „Bułharyn-Skenderbeg” odziedziczył po mieczu. Przypomnijmy, że Skenderbeg to tytuł władcy Albanii w XV wieku, który walczy (ale też rozprawia się z) Turkami. Tak, część jego rodziny uciekła na ziemie ówczesnej Bułgarii, gdzie mogli zachować swój patronimik. Jednak w jaki sposób imigrant albańsko-bułgarski znalazł się na ziemiach Wielkiego Księstwa Litewskiego i dorobił się tam niewielkiego majątku i zaszczytów, Tadeusz nie wyjaśnia.

Bardziej prawdopodobne są korzenie rodziny sięgające plemion bułgarskich z Wołgi („Bohar”), którym Rosja podlegała od XVI wieku. Ale nawet stamtąd nie jest łatwo dostać się na Wołyń, gdzie Bułharynowie pojawiają się po raz pierwszy w kolekcji broni Adama Bonieckiego. [collection of coats or arms]. A może Lipkowie, czyli osiedleni na Litwie Tatarzy, których z kolei wymienia w herbie Syuren Uroski, odgrywają jakąś rolę?

Mińszczucy od niepamiętnych czasów

Nie dotrzemy do sedna sprawy. Dość powiedzieć, że w najdawniejszych czasach Tadeusz Bułharynowie zamieszkiwali województwo mińskie na kresach przedrozbiorowej Rzeczypospolitej. Typowa szlachta średnia, obywatele Rzeczypospolitej, zjednoczeni wyznaniowo, z lekkim śladem obcości czy oryginalności: legendy Skenderbega, udokumentowany udział przodka w wojnie polsko-moskiewskiej (1605-1618), czy wyprawy na Moskwę w celu zainstalowali tam uzurpatora… tymczasem byli właścicielami majątków i herbami (matka pochodziła nawet z domu Buczyńskich herbu Strzemie, który na Litwie był bardzo ceniony). Majątek Pieryszewa umożliwiał mu udział w życiu publicznym. Ojciec Tadeusza, Benedykt, miał być oddany sprawie Konstytucji, a potem powstaniu – podobno (ale może też rodzinna legenda?) [Tadeusz Kościuszko].

Kliknij tutaj, aby przeczytać cały artykuł.

Wojciecha Stanisławskiego

Tłumaczył Mikołaj Sekirski

źródło:
co tydzień. tvp.pl